Yolda Olma Hali/Üç Selvi

 


Yorgun adımlarla kahve dükkanına giriyorum. Fotoğraf makinem hala boynumda asılı. Masanın karşısına geçip oturuyorum. Ayaklarım, Erenköy’ün sokaklarını arşınlamaktan bitkin ama içim hafif neredeyse sevinçli. İçeri yayılan kahve kokusu bir anlığına tüm düşüncelerimi susturuyor. Gelsin önüme mis kokulu bir kahve, kokusunu içime çekeyim diyorum içimden. Fotoğraf makinesini masanın üstüne bırakıyorum.


Anlatayım sana bugünün hikayesini.


Sen de yap kendine bir kahve. Başlayalım güne, bir şiirle… ve benim yolculuğumla.


ÜÇ SELVİ


Kapımın önünde üç selvi vardı.

Üç selvi.

Selviler rüzgârda sallanırlardı.

Üç selvi.

Kökleri yerde, başları yıldızlarda 

Üç selvi.

Selviler sallanırlardı rüzgârda.

Üç selvi.

Bir gece düşman bastı evi.

Üç selvi.

Yatağımda öldürüldüm ben.

Üç selvi.

Kesildi selviler köklerinden.

Üç selvi.

Artık ne kökleri yerde,

Ne başları yıldızlarda 

Üç selvi…

Selviler sallanmıyorlar rüzgârda.

Üç selvi.


Nazım Hikmet


⸻


Nazım Hikmet’in bu dizeleri, Erenköy tren istasyonunun alt geçidinde yankılanıyor sanki. Sahile doğru yürüyorum etrafımda telaşlı bir kalabalık. Kimisi trene yetişmeye çalışıyor, kimisi sadece karşı tarafa geçmek için bu altgeçidi kullanıyor. Raylar, sanki görünmez bir sınır gibi iki dünyayı ayırıyor. İstasyonlar ise bu sınırı geçmenin tek yolu adeta birer sınır kapısı. 


Rayların ötesinde üç selviyi bulma ve fotoğraflama tutkusuyla adımlarımı hızlandırıyorum. Belki o ağaçlar çoktan devrildi. Ama yine de arıyorum. Çünkü bazı şeyleri aramak, bulmaktan daha anlamlı.


Takvim Mayıs’ı gösteriyor ama bahar hala uykuda gibi. Rüzgar yüzümü acıtıyor başım öne eğik yürüyorum. Aklımda o üç selvi, Nazım’ın dizeleri ve Erenköy’ün eski köşkleri var.


Ethem Efendi Caddesi’ne çıkmak üzereyim. Bir zamanlar, Nazım Hikmet’in eski eşi Piraye Hanım, Vedat Örfi ile evliymiş. Ethem Efendi Caddesi üzerindeki Mehmet Ali Paşa Köşkü’nde otururlarmış. Vedat Örfi, sanatla ilgilenen biriymiş İstanbul’un kültür çevresinde herkesin yolu bir şekilde birbirine dokunurmuş. Nazım, ara sıra bu köşke gelir, Piraye’yi de burada görmüş tanışmış. Belki de selamlık kapısından çıkarken o üç selviyi fark etmişti. Acaba bu şiir, o ağaçlara mı yazıldı?


Cadde kalabalık değil, ama araçlar her yerden çıkıyor. Ana caddeyi kesen sokaklar, kimi tek yön, kimi çift. Hangi yönden araba geliyor, çözmek maymun zeka testi gibi her an her yöne bakmalısın. Otursam da bir kahve mi içsem diye geçiriyorum içimden. Ama önce selvileri bulmalıyım. Bulursam, bir keyif kahvesi içer, çektiğim fotoğraflara bakarım. Hoşuma gitmezse, gider tekrar çekerim. Evet, bu plan mantıklı. Adımlarımı hızlandırıyorum.





Piraye’nin hikayesi dönüyor aklımda. Vedat Örfi, uzun yurtdışı seyahatlerine çıkarmış her gidişi bir yıldan uzun sürermiş. Piraye, iki çocuğuyla köşkte yalnız kalırmış. Zamanla evlilik sona ermiş, Piraye annesinin yanına taşınmış. Nazım’la dostlukları kız kardeşi aracılığıyla daha da pekişmiş sonra evlenmeye karar vermişler. Aileleriyle birlikte Erenköy’deki eski köşklerinin tam karşısındaki Mithat Paşa Köşkü’ne taşınmışlar. Acaba o üç selvi, Mithat Paşa Köşkü’nün bahçesinde miydi?





Bu sorularla yürüyorum. Gözlerim çevreyi dikkatle tarıyor. Ama rüzgar ve Nazım’ın dizeleri beni başka bir zamana sürüklüyor.


Mehmet Ali Paşa Köşkü’nü nihayet buluyorum ama ne varış bir zamanlar Nazım’ın selamlık kapısından çıktığı, üç selvinin gölgesinde yürüdüğü bu ahşap yapı, şimdi bir kahvaltı dükkanı. Koyu kırmızı cephesi taze vernikle parlıyor. Pencerelerindeki zarif ferforjeler hala zarif. Camlar pırıl pırıl, çatısındaki tuğla baca ise eski zamanlara ait bir işaret gibi. Bahçesi küçülmüş, otopark olmuş etrafında bakımlı çiçekler, düzenli yeşillikler var. O koca bahçenin büyük bölümü artık yüksek apartmanlar olmuş.


Köşk, modern dünyanın ortasında bir zaman kapsülü gibi duruyor. Halini sorsak, Eh işte, iç güveysinden hallice der gibi. Ama memnun sanki çoğu kişi onu restoran olarak tanıyor olabilir ama ben onu geçmişiyle görmek için geldim. Eski dostlar gibi göz göze geldik selamlaştık.





Selvilerin izini sürmek için köşkten ayrılıyorum. Ara bir sokağa sapıyorum. Tabela Ülke Sokak yazıyor kalbimde bir umut var. Ve işte… Tam önümdeler


Üç selvi


Demek hala buradasınız diye mırıldanıyorum. Sizi gördüğüme çok sevindim.


Ama bir eksik var. Üçüncü selvi yok sadece yosun tutmuş, toprağa gömülü bir kök izi. Nazım’ın dizeleri kulağımda 


Kesildi selviler köklerinden… Sanki o gece, bu bahçeye de uğramış. Rüzgar dalları hışırdatıyor, gölgeleri sokağın taşlarına düşüyor. Fotoğraf makinesini yavaşça kaldırıyorum. Objektifime iki selviyi sığdırmaya çalışıyorum, ama o boşluk, kadrajda bir yara gibi duruyor. 






Belki de bu ağaçlar, Nazım’ın istasyona giderken son kez baktığı ağaçlardı.


O noktada, ben de ayrılıyorum. Tıpkı onun gibi, tren istasyonuna doğru ilerliyorum. Fotoğraf makinem boynumda, her adım geçmişin izleriyle dolu.


Gelirken gördüğüm kahve dükkanına oturuyorum. Yazmak, çektiğim karelere bakmak, biraz da soluklanmak istiyorum. Belki de sadece bir an durmak ve bu anı sindirmek gerek.


Fincanım boşalıyor, kahvem bitiyor.

Umarım sana anlattığım bu yolculuk, senin kahvene de güzel bir tat bırakmıştır.










Bu blogdaki popüler yayınlar

Yolda Olma Hali/Tutunmak

Resim
Nisan, her yer için bir uyanış ayı. Yeni açmış çiçeklerin kokusu, İstiklal Caddesi’nin taş döşeli yoluna sinmiş eski bir melankoliyle karışıladı beni. Tünelden caddeye ilk adımınla gördüğüm tramvay rayları, o taşlar üzerinde ince bir çizgi gibi uzanıyor bir yere varmak ister de hiçbir zaman varamayacak gibi. Tıpkı bu caddede yürüyen insanların hikayeleri gibi herkes bir yere yetişmeye çalışır, ama çoğu zaman aynı kalabalıkta kaybolup gider. Ne zamandır nasibimle kısmetim birleşip yolumu düşürmemişti buralara. Gerçi buranın enerjisi bana hep karışık gelmiştir. Eğer enerjin yüksekse, İstiklal seni daha da yükseltir kahkahalar, sokak müzisyenlerinin neşeli melodileri, vitrinlerin ışıltısı ruhunu havalandırır. Ama eğer düşükse, burası seni daha da aşağı çeker gri taşların soğukluğu, kalabalığın yalnızlığı, geçmişten kalan yankılar içini kemirir. Bu yüzden dikkat edilmesi gereken bir bölge burası. Bir yanda Taksim’den Galata’ya uzanan bu cadde, tarihle modernliğin iç içe geçtiği bir ayna gi...
Devamı

Yolda Olma Hali (6)

Resim
  Hava henüz kararmamış, akşam ezanına az bir vakit kalmış. Sokaklarda hafif bir telaş var herkes iftara yetişme peşinde. Ben de mahallenin fırınının önünde, pide kuyruğundayım. Burnuma mis gibi susam kokusu geliyor fırının bacasından çıkan duman gökyüzüne ince ince yükseliyor. Kuyruk uzun, ama kimse şikayet etmiyor. Herkesin yüzünde o tanıdık Ramazan sabrı, bir de sıcacık pideyi masaya koyma heyecanı var. Hepimiz aynı şeyin peşindeyiz: Fırından yeni çıkmış, çıtır çıtır bir Ramazan pidesi. Pide kuyruğundayım ve önümde en    15 kişi var gibi. Sarışın bir abla sabırsızca öne yürüdü, fırının kapısından içeri girip, “Ne kadar daha bekleriz?” diye sordu. Geri geldiğinde yüzü çok sert değildi, hatta hafif tebessüm ediyordu. Demek ki fazla beklemeyeceğiz, içim rahatladı. Hemen önümde bir adam duruyor; kafasında balıkçı kukuletası, sırtında koyu yeşilden siyaha geçen bir mont. Ellerini ceplerine sokmuş, orta yaşlı biri. Sessizce bekliyor, sanki kuyruk onun için sıradan bir şey. O...
Devamı

Yolda Olma Hali/Sokaklar

Resim
Hadi, zihnim izin versin de o güzel günlere geri dönelim. Yine kaybolalım sokaklarda oğlumla, tıpkı eskisi gibi. Bu, en sevdiğimiz oyunlardan biriydi sokaklarda kaybolmak, evi nasıl bulacağımızın bir muamma olduğu o tatlı macera. “O sokağa mı girsek, yoksa bu sokağı mı denesek?” diye köşe başlarında geçirdiğimiz küçük, neşeli tartışmalarımız… Meğer ben de seviyormuşum bu anları, hem de nasıl! Aklımda kalmış her bir detayı, capcanlı, sanki dün yaşanmış gibi.   Oğlum o zamanlar 6-7 yaşlarındaydı. Parkta oynarken herhalde sıkılıyordu; hep aynı salıncakta sallanmak, aynı kaydıraktan kaymak ona yetmiyordu. Gözlerini kocaman açıp, o masum heyecanıyla, “Hadi baba, yine kaybolalım sokakta!” deyince, dayanamazdım. Hemen tutardık 5-6 sokak öteye giden yolu. Sonra başlardı evin yolunu bulma çabamız Bazen bilerek aynı yerden ikinci kez geçerdik; bakalım fark edecek mi, hatırlayacak mı diye. Ve o minik aklıyla hatırlardı da! “Baba, yanlış geldik, buradan az önce de geçtik,” diye tatlı tatl...
Devamı